BM başkanı: Rohingya Myanmar kriz çözümünün bir parçası olmalı

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AP) – Genel Sekreter Antonio Guterres Çarşamba günü Myanmar’ın askeriye tarafından kurulan hükümetini ülkedeki siyasi krize bir çözüme etnik Rohingyaları dahil etmeye çağırdı.

Myanmar’ın kuzeyindeki Rakhine eyaletindeki askeri baskıdan kaçmak için Müslüman azınlığın Bangladeş’e kitlesel bir göçünün başlamasının beşinci yıldönümü arifesinde yorum yaptı.

BM sözcüsü Stephane Dujarric, Guterres’in Budist çoğunluklu Myanmar’da yaygın ayrımcılığa maruz kalan Rohingyalar için “kapsayıcı bir gelecek için bitmek bilmeyen özlemleri” kaydettiğini söyledi. Çoğu vatandaşlıktan ve diğer birçok haktan mahrum bırakıldı.

Rohingyalarla uzun süredir devam eden çatışma, Myanmar ordusunun bir Rohingya militan grubunun polise ve sınır muhafızlarına yönelik saldırılarına yanıt olarak Arakan’da temizleme kampanyası dediği 25 Ağustos 2017’de patlak verdi. 700.000’den fazla Rohingya, askerlerin toplu tecavüz ve cinayetler gerçekleştirdiği ve binlerce evi yaktığı iddiasıyla Bangladeş’e kaçtı.

Ocak 2020’de, BM’nin en yüksek mahkemesi olan Uluslararası Adalet Divanı, Myanmar’a Rohingya’ya karşı soykırımı önlemek için elinden geleni yapmasını emretti. İki gün önce, Myanmar hükümeti tarafından kurulan bağımsız bir komisyon, güvenlik güçlerinin Rohingyalara karşı savaş suçları işlediğine inanmak için nedenler olduğu sonucuna vardı – ama soykırım değil.

Mart 2022’de ABD, yetkililerin Myanmar ordusunun sivillere karşı toplu vahşet hesaplarını doğrulamasının ardından Rohingyalara yönelik baskının soykırım anlamına geldiğini söyledi.

Guterres’in sözcüsü, “Myanmar’da işlenen tüm uluslararası suçların faillerinin sorumlu tutulması gerektiğini” belirterek, “mağdurlar için adaletin ülke ve halkı için sürdürülebilir ve kapsayıcı bir siyasi geleceğe katkıda bulunacağını” da sözlerine ekledi.

Bu ayın başlarında, Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina, BM insan hakları şefi Michelle Bachelet’e Bangladeş’teki aşırı kalabalık kamplarda yaşayan yaklaşık 1 milyon Rohingya mültecinin Myanmar’a dönmesi gerektiğini söyledi.

Bachelet’in basın sekreteri Ihsanul Karim, Hasina’nın “Rohingyalar Myanmar vatandaşı ve geri alınmaları gerekiyor” dedi.

Ancak BM sözcüsü Dujarric, Myanmar’ın Rakhine eyaletindeki kamplarda hala 150.000’den fazla Rohingya’nın hapsedildiğini belirterek Rohingyaların geri dönmesi için acil bir umut olmadığını söyledi.

Çin, Bangladeş ve Myanmar arasında Rohingya’yı ülkelerine geri göndermek için 2017 anlaşmasına aracılık etti. Ancak Hasina ve diğer Bangladeşli yetkililer, Myanmar’ın onları geri alma konusundaki eylemsizliği olarak adlandırdıkları şeyden hayal kırıklığına uğradılar. Rohingyalar, uzun süredir devam eden şikayetleri ele alınmadan geri dönmekten vazgeçtiler.

Myanmar ordusu, Aung San Suu Kyi’nin partisi ikinci bir görev dönemine başlamak üzereyken Şubat 2021’de ülkenin seçilmiş hükümetini devirdi. Askeri devralma, o zamandan beri bazı BM uzmanlarının iç savaş olarak nitelendirdiği silahlı direnişe dönüşen yaygın bir halk muhalefetiyle karşılandı. Orduyu eleştirenler, orduyu yaygın insan hakları ihlalleri yapmakla suçladı.

Askeri devralmanın ardından Dujarric, “Myanmar’daki insani, insan hakları ve güvenlik durumu kötüleşti” dedi.

Genel sekreter, “Rohingya halkının tam ve etkin katılımının, krize Myanmar liderliğindeki bir çözümün doğal bir parçası olduğunun altını çiziyor” dedi. “Uluslararası toplumun krize kapsamlı, dayanıklı ve kapsayıcı çözümler aramaya devam etmesi kritik önem taşıyor.”

Dujarric, BM insani yardım ve kalkınma yetkilileri ve ortakları için etkilenen bölgelere daha fazla erişimin “çok önemli” olduğunu söyledi.

PAYLAŞ: